Vừa học vừa làm có nên không? có tốt không?

Vừa học vừa làm có thể mang đến nhiều trải nghiệm quý báu, có cơ hội phát triển bản thân và cho nguồn thu nhập ổn định. Tuy nhiên, nó cũng đi kèm với nhiều khó khăn và áp lực. Vậy đâu mới là lựa chọn phù hợp? Vừa học vừa làm có nên không? Tìm hiểu ưu và nhược điểm cũng như tham khảo bí quyết vừa học vừa làm hiệu quả, giúp bạn đưa ra quyết định đúng đắn nhất cho tương lai.

Vừa học vừa làm là gì?

Vừa học vừa làm là hình thức kết hợp giữa việc học tập và làm việc cùng một lúc. Có nghĩa là thay vì bạn dành toàn thời gian cho việc học, với hình thức này, bạn sẽ dành thời gian cho cả việc học ở trường, ở trung tâm, tự học, đồng thời làm việc để tích lũy kinh nghiệm, tăng thu nhập.

Thông thường hình thức vừa học nghề vừa làm thường phổ biến với đa số những cá nhân vừa đi học vừa đi làm để hoàn thiện kiến thức chuyên môn hoặc muốn học song song một ngành khác với ngành mình đang làm. Vừa học vừa làm bên cạnh mang đến một số lợi ích thì cũng có thể gây ra những khó khăn, áp lực cho người lựa chọn.

Lợi ích từ việc vừa đi học vừa làm

Trước khi giải đáp băn khoăn vừa học vừa làm có nên không, cùng tìm hiểu một số lợi ích cụ thể của việc vừa học vừa làm. Cụ thể một số lợi ích mà hình thức này mang lại có thể kể đến như:

Linh động thời gian

Đa số hình thức vừa học vừa làm đều không thông qua tổ chức đào tạo chuyên nghiệp hay có các chương trình học cụ thể theo lộ trình. Chính vì vậy, học viên có thể linh động lựa chọn thời gian học và làm cụ thể cho riêng mình. 

Được học trong môi trường hành nghề

Lựa chọn hình thức vừa học vừa làm, học viên sẽ có cơ hội áp dụng các kiến thức lý thuyết đã học vào thực tế công việc, giúp người học hiểu sâu, ghi nhớ lâu hơn. Từ đó giúp rèn luyện các kỹ năng chuyên môn liên quan đến ngành nghề, đồng thời trau dồi các kỹ năng mềm trong giao tiếp, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề.

Giảm gánh nặng tài chính

Thu nhập từ công việc song song sẽ giúp bạn trang trải học phí, có thêm chi phí sinh hoạt, từ đó giảm bớt áp lực tài chính cho bản thân và gia đình.

Cơ hội khám phá bản thân, định hướng nghề nghiệp

Từ các trải nghiệm thực tế của việc vừa học vừa làm sẽ giúp bạn nhìn nhận điểm mạnh, điểm yếu, sở thích và đam mê của bản thân. Từ đó giúp bạn có các định hướng nghề nghiệp rõ ràng, lựa chọn con đường phù hợp với bản thân.

Tích lũy kinh nghiệm, phát triển bản thân

Làm việc trong môi trường thực tế sẽ giúp bạn có điều kiện áp dụng kiến thức đã học vào làm trực tiếp, từ đó giúp rèn luyện kỹ năng chuyên môn, giao tiếp, kinh nghiệm làm việc… Những điều này đều là hành trang giúp bạn phát triển bản thân sau này.

Rèn luyện tính kỷ luật, trách nhiệm

Vừa học vừa làm đòi hỏi bạn phải có tính tự lập trong việc quản lý thời gian, sắp xếp công việc và cân bằng cuộc sống. Chính thói quen này sẽ giúp bạn rèn luyện được sự kỷ luật, trách nhiệm, khả năng tự giải quyết vấn đề trong công việc và cuộc sống.

Xem thêm: Spa nào vừa học vừa làm tại TP.HCM?

Những nhược điểm của hệ vừa học vừa làm

Bên cạnh những mặt tích cực, hình thức vừa học vừa làm cũng đi kèm với nhiều khó khăn và thách thức mà người học cần phải đối mặt. Cụ thể như:

Áp lực, căng thẳng

Cùng một lúc bạn phải đối mặt với việc học bao gồm bài vở, thi cử và áp lực từ công việc. Lịch trình vừa học vừa làm dày đặc khiến bạn vừa khó có thời gian thư giãn, nghỉ ngơi đầy đủ dẫn đến tình trạng mệt mỏi, thậm chí kiệt sức. Một khi stress kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tâm lý, tiêu hóa, tim mạch…

Không có chương trình học cụ thể

Đối với một số hình thức vừa học vừa làm tại các cơ sở nghề, đa số học viên sẽ được học trực tiếp dựa trên kinh nghiệm của người hướng dẫn. Điều này có nghĩa là quá trình học không có chương trình hoặc lộ trình học cụ thể. Một khi không có lộ trình có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến nền tảng kiến thức của người học, gây ra nhiều lỗ hổng ảnh hưởng đến công việc và nghề nghiệp sau này của học viên.

Dễ bị bóc lột sức lao động

Đa số những trường hợp học tại các cơ sở nghề thông qua hình thức vừa học vừa làm thường trở thành người hỗ trợ của người chính trong quá trình học. Đây cũng là lý do khiến học viên có thể bị bóc lột sức lao động, bị ép làm việc quá giờ, bị sai làm thêm các công việc vặt không hề liên quan đến ngành học. 

Thiếu thời gian học

Không phải ai theo đuổi hình thức vừa học vừa làm cũng có thể hoàn thành tốt, trên thực tế, có rất nhiều người gặp phải khó khăn trong việc cân bằng giữa thời gian học tập, làm việc cũng như các hoạt động khác cho gia đình, bạn bè… Đôi khi lịch học và lịch làm có thể trùng nhau gây ra nhiều khó khăn trong việc sắp xếp và hoàn thành các công việc.

Ảnh hưởng đến kết quả học tập

Việc phải phân chia thời gian và tâm trí cho cả việc học và làm có thể khiến bạn mất tập trung vào việc học, từ đó dẫn đến kết quả học tập bị giảm sút. Đôi khi thời gian học tập bị hạn chế bởi thời gian đi làm có thể khiến bạn không đủ thời gian để ôn và làm bài tập lý thuyết, ảnh hưởng đến kết quả học tập sau cùng.

Vậy vừa học vừa làm có nên không? 

Vừa học vừa làm có nên không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, không có câu trả lời chung cho tất cả mọi người. Trên thực tế, nếu bạn là người có khả năng tự học tốt, có khả năng quản lý thời gian hiệu quả và đã có một công việc phù hợp thì việc vừa học vừa làm có thể mang đến nhiều lợi ích. 

Tuy nhiên, bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng về sức khỏe, lên kế hoạch cụ thể về thời gian, công việc và học tập. Đồng thời, lựa chọn công việc có thời gian phù hợp, không gây ảnh hưởng quá nhiều đến việc học khi lựa chọn theo đuổi hình thức vừa học vừa làm.

Những ai nên và không nên vừa học vừa làm

Như đã chia sẻ, hình thức vừa học vừa làm có thể mang đến nhiều lợi ích nhưng cũng không phải là lựa chọn phù hợp với tất cả mọi người. Dưới đây là một số đối tượng nên và không nên lựa chọn hình thức này.

Người phù hợp

Những người nên cân nhắc vừa học vừa làm:

• Người có khả năng quản lý thời gian tốt, có thể cân bằng giữa việc học và làm việc, biết cách sắp xếp thời gian, lên kế hoạch và tuân thủ theo kế hoạch đã đề ra.
• Những người muốn kiếm thêm thu nhập song song để trang trải thêm học phí, các khoản chi phí sinh hoạt khác, vừa học vừa làm có thể giúp những đối tượng này giảm bớt gánh nặng và nỗi lo về tài chính.
• Những người muốn tích lũy kinh nghiệm thực tế từ việc học, mong muốn phát triển các kỹ năng nghề nghiệp và xây dựng các mối quan hệ sớm để có lợi cho sự phát triển nghề nghiệp sau này.
• Những người có mong muốn khám phá sở thích và đưa ra định hướng nghề nghiệp phù hợp. Việc thử sức, va chạm ở nhiều lĩnh vực khác nhau giúp bạn thấu hiểu bản thân về sở thích và khả năng của mình, từ đó xác định được hướng đi phù hợp.

Người không nên

Ngoài ra, những đối tượng dưới đây nên cân nhắc và lựa chọn cho mình hình thức học khác để đảm bảo được kết quả như mong đợi:

• Những người gặp khó khăn, cảm thấy bị quá tải và không thể sắp xếp được song song giữa việc học, làm và cân bằng cuộc sống, bản thân luôn trong trạng thái căng thẳng, mệt mỏi.
• Người đang gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất hoặc tinh thần không nên lựa chọn hình thức vừa học vừa làm.
• Người đang theo học những chương trình học có khối lượng kiến thức lớn đòi hỏi nhiều thời gian và công sức cho việc nghiên cứu, học tập. Trường hợp này, khi lựa chọn làm thêm có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập.

Bí quyết vừa làm vừa học hiệu quả

Với những lợi ích mà hệ vừa học vừa làm mang lại, có rất nhiều người quyết định lựa chọn đi theo con đường này. Tham khảo cách sắp xếp thời gian vừa học vừa làm để mang lại hiệu quả tốt:

• Lên lịch trình cụ thể cho thời gian học trên lớp, tự học, thời gian làm việc, nghỉ ngơi và thời gian cho các hoạt động khác. Đồng thời bạn có thể sử dụng các công cụ hỗ trợ để theo dõi tiến độ trong suốt quá trình thực hiện.
• Xác định những nhiệm vụ quan trọng, cấp bách và tập trung hoàn thành trước.
• Nên chia nhỏ công việc, các nhiệm vụ để dễ quản lý và dễ hoàn thành từng bước.
• Chủ động học tập, tích cực tham gia vào các hoạt động thảo luận, làm việc nhóm. Đồng thời bạn cũng có thể thử nghiệm nhiều phương pháp học khác nhau để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất với bản thân.
• Đảm bảo ngủ đủ giấc từ 7 – 8 tiếng, ăn uống lành mạnh, giàu dinh dưỡng và tập luyện thể dục đều đặn để giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng. Đừng quên dành thời gian cho các hoạt động thư giãn như nghe nhạc, đọc sách, gặp gỡ bạn bè… để cân bằng cuộc sống.
• Kết nối với những người xung quanh, người thân để chia sẻ kinh nghiệm, khó khăn, học hỏi lẫn nhau, cùng nhau vượt qua khó khăn. 
• Ưu tiên làm việc song song với những công việc có thể tự sắp xếp thời gian linh hoạt, tránh gây ảnh hưởng đến lịch học của bạn.
• Nếu được, bạn nên lựa chọn các công việc có liên quan đến ngành học để giúp bạn có thể tích lũy kinh nghiệm từ thực tế.
• Xác định rõ ràng mục tiêu cụ thể giúp bạn có động lực và hướng đi rõ ràng. Đồng thời, khi đạt được một mục tiêu nào đó, hãy tự thưởng cho bản thân một món quà hoặc một hoạt động yêu thích để tăng động lực.
• Hãy luôn lạc quan, tin tưởng vào bản thân và sẵn sàng đương đầu với khó khăn để vượt qua mọi thách thức.

Có nên vừa học vừa làm là câu hỏi gây nhiều tranh cãi, mỗi người sẽ có phương thức học tập, làm việc và tiếp thu riêng của mình. Con đường nào cũng sẽ đem đến cho bạn sự trưởng thành, nền tảng để tiếp bước con đường hành nghề sau này. 

Hy vọng với những thông tin được chia sẻ trong bài viết về vấn đề vừa học vừa làm, bạn đã đã tự trả lời cho mình thắc mắc vừa học vừa làm có nên hay không. Lưu ý, khi đăng ký học, hãy tìm hiểu thật kỹ địa chỉ dạy nghề để không lãng phí thời gian cũng như công sức, tiền bạc của mình.