Không biết mình thích nghề gì? 12 bước lựa chọn nghề nghiệp gen Z

Không biết mình thích nghề gì có thể sẽ làm bản thân mất nhiều thời gian cho công việc không yêu thích và phù hợp. Tình trạng này hiện nay rất nhiều trong giới trẻ. Hiểu được điều này, bài viết dưới đây Seoul Academy sẽ giúp bạn định hướng đúng đắn thông qua các bước lựa chọn nghề chi tiết nhất. 

Tình trạng chọn nghề nghiệp hiện nay

Hiện nay, có rất nhiều bạn trẻ rơi vào trạng thái không biết mình thích nghề gì để có thể quyết tâm theo đuổi và gắn bó với nghề. Hoặc thắc mắc làm sao để biết mình thích nghề gì? Tìm được công việc phù hợp sẽ giúp bản thân cảm thấy thoải mái, làm việc cống hiến hơn. Dưới đây là một số tình trạng định hướng nghề nghiệp hiện nay như:

Chọn công việc theo ý muốn cha mẹ

Cha, mẹ luôn là người có sức ảnh hưởng lớn đối với con đường học vấn và sự nghiệp của nhiều bạn trẻ. Bởi đây là hậu phương vững chắc cho việc đầu tư học tập của nhiều người. 

Tuy nhiên, có rất nhiều cha, mẹ lựa chọn trường, chọn ngành và chọn nghề cho con theo sở thích của bản thân và nhu cầu của xã hội mà không cho con trẻ được tự do lựa chọn trường và công việc mình yêu thích. Hầu như các bạn trẻ hiện nay đều rơi vào khuôn khổ trường học, ngành nghề do cha, mẹ quyết định.

Có không ít người trẻ chọn trường và nghề theo ý muốn của cha, mẹ, nhưng vì học không đam mê và yêu thích dẫn đến kết quả học tập kém, ra trường không thể theo nghề đã học vì không có kiến thức nền tảng. 

Thực trạng này diễn ra rất nhiều trong xã hội ngày nay. Điều này làm cho những bạn trẻ gen Z không biết mình thích nghề gì lại càng trở nên bế tắc. 

Chọn theo xu hướng và nhu cầu công việc, lương cao

Tùy từng thời điểm khác nhau mà nhu cầu nhân lực cho các ngành nghề có sự biến động. Nếu trước đây, các ngành và công việc liên quan đến ngân hàng được coi là ngành hot, thu nhập cao và ổn định. Thì ngày nay ngành công nghệ thông tin là một ngành được nhiều bạn trẻ lựa chọn và theo đuổi.

Với thời đại công nghệ 4.0, công nghệ ngày càng phát triển, mà các công việc liên quan đến công nghệ thông tin luôn được nhiều công ty săn đón. Vì vậy, nhu cầu nhân lực cho ngành này là rất cao. 

Bên cạnh nhiều ngành nghề đa dạng khác nhau. Các bạn trẻ có thêm nhiều sự lựa chọn ngành nghề cho mình. Đa phần đều chọn lựa các công việc mang tính chất xu hướng, nhiều người theo đuổi và lương cao. 

Chọn theo bạn bè

Có không ít các bạn trẻ làm sao để biết mình thích nghề gì và chọn ngành, chọn nghề theo sự lựa chọn của bạn bè. Khi đi học, ai cũng sẽ có bạn bè chơi chung, khi học xong, cũng sẽ có nhiều bạn không biết mình thích nghề gì để có thể chọn lựa ngành và công việc phù hợp.

Vì thế, các bạn trẻ thường chọn ngành nghề theo bạn bè cùng trang lứa, để có thể đi học chung và ở chung. Điều này làm cho bản thân bản trẻ không xác định được định hướng và mong muốn nghề nghiệp của bản thân, khi đi học dễ chán nản và từ bỏ. 

Chọn nghề nghiệp vì năng lực

Bên cạnh nhiều bạn trẻ học giỏi, năng lực tốt thì có những bạn có học lực bình thường. Vì vậy, mà điều này cũng ảnh hưởng ít nhiều đến việc lựa chọn nghề nghiệp tương lai. 

Đa phần các bạn trẻ không xác định học cao thường chọn các công việc liên quan đến dịch vụ khách hàng như làm đẹp thẩm mỹ, spa, nail, tóc, make up,… Mỗi nghề sẽ có tính chất công việc khác nhau, tùy thuộc vào sở thích của mỗi người. 

Chọn nghề nghiệp khi không biết mình thích gì?

Chọn nghề nghiệp khi không biết mình thích nghề gì cũng đang là một tình trạng xảy ra phổ biến hiện nay. Vì thực tế xã hội có quá nhiều ngành nghề và công việc khác nhau, đặc biệt là tại các thành phố lớn trọng điểm của cả nước. 

Khi rơi vào trạng thái không biết bản thân mình thích nghề gì, các bạn trẻ thường có tâm thế chọn đại một công việc nào đó mà bản thân cho là nó sẽ phù hợp với bản thân và thu nhập tốt. Thực tế khi vào làm các công việc đó có thể lại không như mong muốn của bản thân rồi chán nản, sau đó là nghỉ việc. Điều này làm mất nhiều thời gian và công sức để có thể tìm kiếm công việc phù hợp. 

Chọn nghề nghiệp vì nghĩ việc nhẹ lương cao

Với nhiều bạn trẻ không biết mình thích nghề gì khi lựa chọn công việc cũng thường ưu tiên lựa chọn các công việc cho rằng nó sẽ nhẹ việc và lương cao. Khi lựa chọn các công việc như vậy, làm cho các bạn trẻ khi gặp phải một khó khăn gì đó trong công việc sẽ rất dễ chán nản và bỏ cuộc.

Các bước lựa chọn đúng khi không biết mình thích nghề gì

Để có thể lựa chọn được công việc và nghề nghiệp mà bản thân yêu thích, đam mê cần dành nhiều thời gian để suy nghĩ và cân nhắc. Dưới đây là các bước giúp lựa chọn, định hướng công việc cho những ai không biết mình thích nghề gì:

Học tập tốt, có kiến thức nền tảng

Kiến thức là nền tảng để giúp các bạn trẻ gen Z có thể lựa chọn được trường học, ngành nghề và công việc yêu thích, phù hợp với bản thân. Do đó, trước khi chọn công việc, cần cố gắng học tập tốt, tích lũy nhiều kiến thức quý báu để có cơ sở thi vào các trường đại học, cao đẳng nổi tiếng với ngành nghề yêu thích. 

Lựa chọn trường, chọn ngành phù hợp

Khi đã có kiến thức nền tảng tốt, thì việc chọn trường, chọn ngành phù hợp là chìa khóa then chốt giúp các bạn trẻ định hướng được công việc và tiến gần hơn với nghề nghiệp đã chọn. Do đó, cần xác định được ngành, trường và công việc bản thân yêu thích, mong muốn gắn bó trước khi kỳ thi THPT Quốc gia ít nhất 6 tháng. 

Nắm vững kiến thức chuyên môn, trang bị nhiều kiến thức bổ ích

Bước tiếp theo để có thể chọn được công việc cho các bạn trẻ không biết mình thích nghề gì đó là cần nắm vững kiến thức chuyên môn của ngành bản thân theo học. Đi kèm với đó là học thêm nhiều kiến thức bổ ích bên ngoài có ích cho công việc sau này. 

Nếu có thể tìm kiếm và làm thêm một công việc nghề tay trái thì đây cũng là một cơ hội để bản thân có thể xác định được nghề nghiệp phù hợp. Để có được điều đó, các bạn trẻ phải có tinh thần tự học, tự rèn luyện và cố gắng không ngừng. 

Xác định tính cách bản thân

Xác định tính cách bản thân cũng là một trong những yếu tố quan trọng trong việc xác định nghề nghiệp tương lai. Để có thể làm được điều này, bản thân bạn trẻ phải biết được mình thuộc nhóm người có tính cách hướng nội hay hướng ngoại. 

Với mỗi nhóm tính cách khác nhau sẽ có các công việc khác nhau để lựa chọn. Điều này giúp khoanh vùng được nhóm công việc yêu thích và phù hợp với bản thân. 

Lập danh sách các công việc muốn làm

Khi đã xác định được tính cách của bản thân thì việc cần làm tiếp theo đó là khoanh vùng và lập danh sách các công việc bản thân cho là phù hợp, yêu thích và muốn gắn bó. Việc liệt kê các công việc này cần theo thứ tự ưu tiên từ trên xuống, để có thể phân tích và đánh giá chi tiết. Không nên liệt kê quá nhiều công việc cùng lúc, chỉ nên đưa ra tầm 4 – 5 nghề, để không bị sao nhãng.

Thực tập trước các công việc định hướng gắn bó

Sau khi tốt nghiệp ra trường, nếu cảm thấy bản thân không thích đi theo ngành nghề đã học, muốn lựa chọn công việc khác thì có thể thực tập trước các công việc mà bản thân muốn hướng tới. Bước này giúp cho cá nhân có thể tự mình trải nghiệm tính chất công việc của mỗi nghề khác nhau. Từ đó có thể nhìn nhận và đánh giá mức độ phù hợp của bản thân với công việc đã làm. 

Khoanh vùng các công việc phù hợp bản thân

Thực tập là khoảng thời gian bản thân xác định công việc có phù hợp với mình hay không. Do đó, nếu lúc này khi bạn không biết làm nghề gì, thì các bạn có thể khoanh vùng và liệt kê ra các công việc đã trải nghiệm để đánh giá và nhận xét độ phù hợp với sở thích và đam mê của bản thân. 

Gặp gỡ, trao đổi với nhiều anh chị đi trước

Để có thể hiểu được bản thân mình thích gì, thích nghề gì, làm gì là điều không hề đơn giản. Do vậy, các bạn trẻ cần dành nhiều thời gian gặp gỡ, trao đổi, thảo luận với các anh, chị đi trước để có thể đánh giá các công việc khác nhau và xem mức độ phù hợp. 

Trải nghiệm các công việc khác nhau

Khi bản thân không biết mình thích nghề gì thì khi còn trẻ, còn khỏe các bạn trẻ hoàn toàn có thể thử sức nhiều công việc khác nhau. Trải nghiệm các công việc khác nhau sẽ giúp bản thân học hỏi và trau dồi thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm. Từ đó cũng đánh giá, nhìn nhận công việc nào phù hợp và yêu thích là cách biết mình thích nghề gì hiệu quả.

Tập trung, đầu tư thời gian cho công việc 

Khi đã lựa chọn được công việc bản thân cho là phù hợp và yêu thích thì nên tập trung, dành thời gian và làm việc một cách nhiệt huyết và đam mê. Điều này sẽ giúp công việc đạt được nhiều kết quả tốt đẹp và gặt hái được nhiều thành công. 

Nâng cấp CV bản thân

Từ các kinh nghiệm có được ở các công việc khác nhau giúp các bạn trẻ có thể chỉnh chu và nâng cấp CV của bản thân. Bên cạnh đó còn trang bị được cho mình nhiều kiến thức bổ ích có thể áp dụng được cho cuộc sống hàng ngày. 

Dám nghĩ, dám làm

Công việc phù hợp với bản thân và công việc bản thân đam mê là hai điều khác nhau. Có rất nhiều người từ bỏ công việc ổn định để quyết tâm lựa chọn công việc mà mình yêu thích, đam mê. Để làm được điều này đòi hỏi cá nhân phải can đảm, dám nghĩ, dám làm và thoát ra được vùng an toàn của mình.

Khi đã lựa chọn được công việc mà mình đam mê sẽ giúp tinh thần được trở nên thoải mái hơn. Quan trọng hơn vẫn chính là được sống và làm công việc bản thân yêu thích. 

Những lưu ý khi không biết chọn nghề gì

Khi đang tìm kiếm công việc nhưng không biết mình thích gì, bạn có thể chú ý những điểm sau để chọn được công việc phù hợp. Cụ thể:

• Làm trắc nghiệm tính cách MBI để tìm ra nhóm công việc phù hợp. Đây là bộ câu hỏi để bạn khám phá về bản thân do tiến sĩ Katharine Cook Briggs và Isabel Briggs Myers nghiên cứu. Bài test sẽ cho lời khuyên về nhóm công việc phù hợp với bạn.
• Dựa vào môn học thế mạnh để tìm công việc phù hợp. Chẳng hạn, bạn mạnh các môn Toán Lý Hóa có thể cân nhắc các nhóm ngành kinh tế, khoa học kỹ thuật. Nếu thiên về các môn Văn Sử Địa, hãy xem xét công việc báo chí, tư vấn tâm lý.  
• Đánh giá nhu cầu thị trường và phân tích dự đoán tương lai. Thông thường, một ngành hot ở thời điểm này đến khi bạn tốt nghiệp sẽ bão hòa do thời gian đào tạo tới 4 năm. 

Vì vậy, bạn cần tìm hiểu thêm thông tin từ báo đài để có dự đoán chuẩn xác nhất về nhu cầu công việc trong 4 năm tới. Một số ngành có thể lạ vào thời điểm bạn đăng ký nhưng trở thành nghề có nhu cầu cao sau thời gian đại học. (Ví dụ, năm 2014 ngành Thương Mại Điện Tử tương đối lạ và không nhiều người biết đến. Tuy nhiên, từ năm 2020, nhóm ngành này được nhiều doanh nghiệp săn đón khi mua sắm online phát triển ngày càng mạnh). 

Không biết mình thích nghề gì hiện đang là tình trạng chung của rất nhiều bạn trẻ gen Z. Nghề nghiệp quan trọng trong cuộc sống của mỗi người, vì vậy, cần dành thời gian nghiên cứu và suy nghĩ để tìm ra lời giải đáp cho câu hỏi không biết mình thích nghề gì. 

Có thể bạn quan tâm: Học ngành gì dễ xin việc? Top 20+ ngành nghề dễ kiếm việc, thu nhập cao