14 Phương pháp học Địa Lý hiệu quả nhất cho mọi người

Đâu là phương pháp học Địa lý hiệu quả? Đây là cả một kho tàng kiến thức về nhiều lĩnh vực như tự nhiên, xã hội và kinh tế. Tuy không thật sự khó, nhưng vì khối kiến thức lớn và đa dạng, Địa lý thường khiến nhiều học sinh “hoang mang”. 

Thực trạng môn Địa lý và thực trạng học tập – giảng dạy hiện nay

Mỗi một môn học đều mang lại kiến thức và kỹ năng riêng cho học sinh. Trong khi nền giáo dục ngày càng phát triển, địa lý đã đặt ra nhiều thách thức mới cho quá trình giảng dạy cũng như việc tiếp thu kiến thức của học sinh.

Chương trình đào tạo môn Địa lý ở Việt Nam

Trong chương trình giáo dục, Địa lý được dạy liên tục qua ba cấp học. Tên gọi các môn sẽ khác nhau qua các lớp, ví dụ như: Tự nhiên và Xã hội ở lớp 1 – 2 – 3, Lịch sử và Địa lý từ lớp 4 đến 9, và Địa lý ở cấp 3 – Trung học Phổ thông.

Môn Địa lý có 3 phần kiến thức chính mà các bạn học sinh cần chú ý. Đó chính là:

• Địa lý tự nhiên và dân cư.
• Các ngành kinh tế phân theo khu vực địa lý.
• Địa lý vùng kinh tế.

Thực trạng học tập hiện nay

Môn Địa lý ở lớp 10 – 11 – 12 là một môn lựa chọn theo định hướng nghề và nguyện vọng của học sinh. Đây là môn vừa khoa học tự nhiên hay Địa lý tự nhiên, vừa thuộc khoa học xã hội hay Địa lý kinh tế – xã hội. Tuy được học rất nhiều, nhưng vì chưa có phương pháp học địa lý hiệu quả, kiến thức còn lại ở các bạn sau khi ra trường hầu như chẳng còn bao nhiêu.

Đối với phương Tây, ở các quốc gia như Anh hay Pháp. Địa lý là môn rất quan trọng. Đây là bước đệm để giáo dục cho thế hệ trẻ về bối cảnh thế giới. Ở nước ta, môn Địa lý lại chỉ là “môn học phụ” chỉ cần có kiến thức là được. Suy nghĩ sai lệch này ảnh hưởng đến tâm lý giảng dạy và học tập.

Những phương pháp học địa lý hiệu quả cực dễ thực hiện

Sau đây là 14 cách học địa lý vô cùng hiệu quả mà bạn có thể bắt tay vào thực hiện bây giờ. Và ngay lập tức nhận thấy hiệu quả của nó!

Cách học giỏi địa lý: Nên “Học bài” đúng cách

Khoa học chứng minh được rằng, khi chúng ta học thuộc lòng, thông tin chỉ nằm ở dạng “trí nhớ ngắn hạn” và được giữ tạm thời trong não. Nếu những kiến thức này không được lặp đi lặp lại thường xuyên thì sẽ bị “xóa” đi để ghi đè lên bằng những kí ức mới. 

Do đó, việc cầm sách đọc đi đọc lại kiến thức để nó được lưu giữ lại mà một cách học bài vô cùng không hiệu quả.

Thay vì học “thuộc lòng”, hãy chép tay!

Khi vừa học xong, bạn có thể đọc thuộc hết tất lý thuyết Địa lý vô cùng trôi chảy. Thế nhưng sau một vài tháng, bạn có thể chỉ còn nhớ được 1 phần rất ít những kí ức này. Vì vậy, hãy bỏ đi việc học thuộc truyền thống. Thay vào đó, hãy cầm bút lên và ghi chép lại tất cả kiến thức cần nhớ. Đây là phương pháp học địa lý hiệu quả vô cùng đơn giản. 

Bạn không chỉ có thể áp dụng nó riêng với môn Địa, mà còn với tất cả các môn cần phải học thuộc lòng khác. Tất cả các nội dung kiến thức ở dạng lý thuyết cần phải nhớ, hãy bắt đầu viết vào sổ. Ghi thật ngắn gọn, dễ hiểu và rõ ràng để mang lại kết quả học tập cao hơn.

Hệ thống lại kiến thức cần thiết bằng sơ đồ hình cây

Cách đơn giản nhất để sổ ghi chép kiến thức của bạn được sử dụng đúng, hãy viết kiến thức theo hệ thống và bằng sơ đồ. Địa lý chia thành các phần kiến thức, mỗi phần này lại gồm nhiều bài. Mỗi bài lại gồm nhiều ý lớn quan trọng nữa. 

Hãy hình dung tất cả chúng như một thân cây đại thụ, và kiến thức cơ bản nhất bạn cần nhớ chính là rễ cây. Bắt đầu từ gốc là môn học, những rễ lớn sẽ là các phần kiến thức, từ rễ lớn này lại dẫn đến các rễ nhỏ là những nhánh kiến thức nhỏ. Điều này sẽ giúp bạn ghi nhớ một cách có hệ thống và lâu dài hơn. 

Ngoài ra, quyển sách chuyên dùng để ghi chép sẽ trở thành bộ tài liệu của riêng bạn để thực hiện phương pháp học địa lý hiệu quả. Và bạn có thể xem lại và được gợi nhớ về kiến thức, bất cứ khi nào bạn cần thiết. 

Phân tích kiến thức 

Song song với việc ghi chép, bạn cần nắm rõ những kiến thức nào là nội dung cốt lõi cần nhớ, với những phần kiến thức trọng tâm là gì. Tìm lấy những ý chính, xác định từ khóa, phát triển nó thành 1 cái cây hoàn chỉnh. Tiếp theo là tô màu chúng, một cách rõ ràng và có chọn lọc.

Để sơ đồ được dễ nhìn và dễ học, bạn có thể tự do dùng ký hiệu và viết tắt. Miễn là nó rõ ràng và khi nhìn vào bạn có thể hiểu ngay được nội dung.

Kết hợp kiến thức lý thuyết với thực tế

Kết hợp thực tế và lý thuyết trong chương trình học, điều này giúp học sinh tiến bộ nhanh hơn và ghi nhớ kỹ được những kiến thức đã học. 

Nếu lý thuyết môn Địa lý thật nhàm chán và khô khan, hãy liên tưởng chúng với những dữ liệu thực tế. Ví dụ với bài về các vùng kinh tế, bạn có thể tìm sự tương đồng trong thực tế. Ví dụ một nội dung kiến thức khác như vấn đề khai thác thế mạnh của vùng. Phương pháp học địa lý hiệu quả chính là, nghĩ xem các thế mạnh này bạn đã từng nghe qua ở đâu. 

Nhà máy Thủy điện Hòa Bình có làm bạn nhớ đến thủy điện? Hay khu du lịch có ở Lào Cai, Lâm Đồng… Chỉ những gợi ý nhỏ này là bạn đã có được 2 phần kiến thức cần nhớ rồi. Không khó phải không nào?

>>> Xem thêm: Bật mí 7 phương pháp học hiệu quả cho sinh viên

So sánh điểm giống và khác nhau

Học bài môn Địa bằng cách so sánh mang lại hiệu quả vô cùng nhanh. Để nhớ nhiều kiến thức cùng một lúc, bạn hãy tìm cách so sánh giữa hai hay nhiều sự kiện, theo tiêu chí thời gian và không gian. 

Ví dụ, so sánh sự phát triển kinh tế ở vùng Bắc Trung bộ với vùng duyên hải Nam Trung bộ có thể dựa theo các tiêu chí như: Vị trí về mặt địa lý, tài nguyên và điều kiện tự nhiên. Kết hợp với điều kiện xã hội cũng như hiện trạng phát triển… Tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt, rồi ghi chú tất cả lại. 

Lượng kiến thức cần học đáng lẽ vô cùng lớn, nhờ đó đã được giảm xuống khá nhiều. Học sinh sẽ nhớ nhanh và cũng nhớ được nhiều hơn.

Không chỉ học khi ngồi ở bàn học

Không chỉ khi trong giờ giảng của thầy cô bạn mới nhận được kiến thức mới, nếu chúng ta có tinh thần ham học hỏi và cầu tiến, kiến thức sẽ đến từ ngay chính những người xung quanh.

Bên cạnh đó, với mỗi kiến thức mới có được, hãy ghi chú trong quyển sổ ghi chép, khi đã hoàn thành, hãy thử học ở nhiều nơi khác nhau. Đọc thêm một vài câu trên đường, lúc nghỉ giải lao khi đang học những môn khác. Hay thậm chí là lúc vừa thức dậy, mọi lúc mọi nơi bạn đều có thể học tập tốt. Chỉ đơn giản bằng việc nhìn qua và nhẩm lại những gì mình đã viết trong sổ.

Tự tạo nên niềm yêu thích với môn học

Thực tế đã chứng minh, bạn có thể cố gắng và làm tốt mọi việc khi có niềm yêu thích và say mê thật sự với nó. Môn Địa lý cũng không là ngoại lệ. Niềm yêu thích sẽ khiến bạn thực hiện phương pháp học địa lý hiệu quả. Để có được điều đó, bạn cần nhận định rõ ràng rằng: thật ra Địa lý cũng là một môn học vô cùng quan trọng. Không chỉ trong việc học tập trên trường học, mà còn để bổ sung kiến thức cho cuộc sống.

Tuy vậy, việc yêu thích một cái gì đó không đơn giản chỉ nói “thích” là sẽ ngay lập tức thích được ngay. Bạn cần chịu khó tìm hiểu và quan sát những sự vật hiện tượng đang xảy ra xung quanh. Từ đó đưa ra thắc mắc và tìm cách lý giải. Điều này sẽ kích thích sự hứng thú đối với môn học này cho bạn.

Ví dụ, phương pháp học địa lý hiệu quả là hãy đi tìm câu trả lời cho những vấn đề đơn giản: Vì sao vào tháng này lại có mưa? Tại sao mùa đông chỉ có ở vùng này mà không có ở vùng khác? Hay tại sao có một số tháng, trời lại mau sáng làm bạn phải dậy sớm hơn bình thường? Tất cả đều là những kiến thức Địa lý vô cùng gần gũi xung quanh!

Trải nghiệm thực tế

Cách học giỏi địa lý nhanh nhất đó chính là tự trải nghiệm thực tế, điều này không chỉ giúp bạn dễ dàng nắm vững kiến thức mà còn giúp bạn kết nối thông tin giữa lý thuyết và thực hành. Một số cách trải nghiệm thực tế mà bạn có thể áp dụng như: 

• Đi du lịch và thăm những địa điểm có đặc điểm địa lý nổi bật để trực tiếp quan sát địa hình, môi trường và văn hóa địa phương.
• Nếu chưa có tiềm lực kinh tế, bạn có thể tham gia các hoạt động như leo núi, đi bộ đường dài hay một số hoạt động dã ngoại do nhà trường tổ chức để có thêm kiến thức mới. 
• Xem ảnh vệ tinh và bản đồ trực tuyến để hiểu rõ hơn về địa hình và đặc điểm địa lý của từng khu vực. 
• Gặp gỡ người dân địa phương để có cái nhìn cận cảnh và tiếp thu thêm nhiều luồng thông tin mới. 

Vẽ biểu đồ, chỉ số

Một phương pháp học địa lý hiệu quả khác gần gũi và có lẽ ít tốn kém hơn đó chính là tập vẽ biểu đồ để học và hiểu rõ về địa hình của các khu vực quan tâm. Mẹo học địa lý được các thầy cô nhiệt liệt khuyến khích thực hiện giúp các bạn tăng cường khả năng ghi nhớ, tạo ra mối liên kết trực quan giữa thông tin và hình ảnh. 

Có nhiều dạng biểu đồ và chỉ số mà bạn có thể lựa chọn để có cách học địa lý hiệu quả: 

• Vẽ bản đồ;
• Biểu đồ thống kê;
• Vẽ sơ đồ hành chính;
• Biểu đồ thời tiết;
• Vẽ biểu đồ đặc điểm địa hình;

Sử dụng Atlat

Cách học thuộc địa lý nhanh nhất chính là dựa vào Atlat, hiện nay cuốn “từ điển” này được ban hành ở cấp 2 và cấp 3, các bạn học sinh có thể dựa vào đó để phân biệt được từng vùng địa lý cũng như đặc điểm của từng khu vực. Sử dụng cuốn Atlat là phương pháp học địa lý hiệu quả mà bạn nên áp dụng, vì trong đây đã thể hiện đầy đủ thông tin cho một vị trí cụ thể mà bạn muốn tìm hiểu. 

“Học thầy không tày học bạn”

Việc học kiến thức một mình dễ khiến bạn chán nản. Do đó nếu được, hãy học nhóm cùng bạn bè. Lập nhóm học tập từ 3 – 4 bạn có tinh thần học cao và cùng nhau học là một trong những phương pháp học địa lý hiệu quả nhất. 

Bạn cùng nhóm chính là những người có thể giúp bạn bổ sung phần kiến thức còn thiếu, cùng nhau tìm hiểu và giải thích những phần còn chưa hiểu. Tâm lý thoải mái có phương pháp học nhóm hiệu quả và thân thiết sẽ là lợi thế và giúp bạn học tập tích cực hơn.

Cách học thuộc địa lý nhanh nhất – tập thuyết trình trước mọi người

Một mẹo học địa lý cực kỳ hữu dụng chính là tập thuyết trình trước mọi người, không chỉ tăng nhanh khả năng ghi nhớ mà còn tập cho bạn khả năng giao tiếp, tư duy phản biện trong mọi tình huống. Khi thuyết trình bạn cũng sẽ có thời gian chuẩn bị đề tài, nghiên cứu và xây dựng bài, vận dụng các kỹ năng như vẽ biểu đồ, đọc Atlat một cách nhuần nhuyễn. 

Ngoài ra, việc thuyết trình trước nhiều người cũng giúp bạn tăng sự tự tin và lưu loát trong việc truyền đạt thông tin. Phương pháp này không không chỉ giúp bạn tìm ra cách học địa lý hiệu quả mà còn có thể phát triển một số kỹ năng quan trọng sẽ cần thiết trong tương lai. 

Tham gia vào các diễn đàn, hội nhóm về địa lý

Tham gia vào các diễn đàn và hội nhóm về địa lý là một cách học giỏi địa lý không chỉ để mở rộng kiến thức mà còn có thêm nhiều mối quan hệ mới giúp bạn có có cơ hội học hỏi và tiếp nhận thông tin một cách đa chiều. Bằng cách chia sẻ thông tin, đặt câu hỏi và tham gia vào các cuộc thảo luận, bạn không chỉ nâng cao kiến thức mà còn làm phong phú thêm sự hiểu biết và sự tương tác trong lĩnh vực địa lý.

Phương pháp học Địa lý hiệu quá không hề khó! Việc quan trọng đầu tiên đó chính là nhìn nhận tầm quan trọng của môn học đúng cách, từ đó tìm cho mình những cách học tập phù hợp. Với những kiến thức trên, Seoul Academy mong rằng bạn đã tìm được cách dành riêng cho mình. Chúc bạn luôn học tốt, đặc biệt là với môn Địa lý vô cùng thú vị này nhé!