Tư vấn hướng nghiệp là gì? Tại sao cần phải tư vấn hướng nghiệp?

Tư vấn hướng nghiệp hay tham vấn hướng nghiệp là hoạt động không thể thiếu vào mỗi mùa xét tuyển. Chương trình hướng nghiệp hiệu quả có ích cho việc lựa chọn ngành nghề tương lai của mỗi học sinh. Vì vậy, bài viết dưới đây của Seoul Academy sẽ giúp bạn giải đáp tất cả những gì liên quan đến tư vấn hướng nghiệp. 

Tư vấn hướng nghiệp là gì?

Tư vấn hướng nghiệp được hiểu là việc hỗ trợ, giúp đỡ một cá nhân có thể xác định, lựa chọn một ngành nghề trong tương lai. Tham vấn hướng nghiệp trả lời cho các câu hỏi: 

• Ngành nghề đó phải phù hợp với xu hướng xã hội hay không?
• Ngành nghề đó có phù hợp với năng lực học tập và điều kiện tài chính của bản thân học sinh hay không?
• Ngành nghề mà bạn định chọn có đáp ứng được yêu cầu về thu nhập và triển vọng thăng tiến hay không?

Công tác hướng nghiệp chọn ngành nghề thường được thực hiện bởi phụ huynh, giáo viên, nhà trường hay người thân trong gia đình. Đối tượng hướng nghiệp chính là những học sinh cấp 2, cấp 3 hoặc thậm chí những bạn trẻ đang không xác định được tương lai của mình.

Xem thêm: Hướng Nghiệp Lớp 9 Hữu Ích Nhất Cho Các Bạn Học Sinh

Cùng với học tập và trao dồi kiến thức thì vào giai đoạn nước rút các bạn học sinh rất cần một “kim chỉ nam” định hướng ngành học cho bản thân. Những hoạt động này một phần sẽ giúp các bạn xác định được khối ngành phù hợp mà tập trung ôn luyện. Một phần khác là giúp học sinh tránh khỏi tâm lý hoang mang giữa một thị trường lao động nhộn nhịp.

Các chủ thể và xu hướng của hoạt động tư vấn hướng nghiệp hiện nay

Ngày nay, tư vấn hướng nghiệp đã vươn ra môi trường học đường và trở thành một công tác xã hội quan trọng. Hằng năm, Sở Lao động thương binh và xã hội, Bộ Giáo dục, các cơ sở giáo dục Đại học, Cao đẳng và cả những đơn vị kinh doanh doanh nghiệp đều phối hợp tổ chức những ngày hội hướng nghiệp quy mô lớn. Đây chính là cơ hội tuyệt vời để bạn tiếp cận và tìm hiểu sâu hơn về các ngành nghề.

Ngoài ra, tham vấn hướng nghiệp còn được thực hiện trên đa dạng các nền tảng. Các phương tiện thông tin đại chúng như truyền hình, chương trình TV, phát thanh, báo chí vẫn đóng vai trò chủ đạo. Thêm vào đó là các phương tiện của thời đại công nghiệp 4.0 như mạng xã hội Facebook, Youtube, các trang web và blog uy tín. 

Một số nguồn tham khảo cho bạn trong công tác định hướng nghề nghiệp vô cùng hữu ích và chất lượng như: 

• Các đầu báo chính thống như: Báo Tiền Phong, Báo Dân Trí, Báo Thanh Niên, Báo Lao động …
• Các website như: Tuyển sinh 247, Hocmai …
• Ngoài ra còn có các tài khoản của Bộ giáo dục và đào tạo trên Facebook, Google và Youtube.

Quá trình tư vấn hướng nghiệp

Tư vấn hướng nghiệp về bản chất là một công tác tư tưởng nên đòi hỏi thời gian thực hiện lâu dài. Tuy nhiên về có bản có thể chia quá trình tham vấn này thành ba giai đoạn chính như sau:

Hoạt động định hướng nghề nghiệp

Đây là hành động người tư vấn cung cấp những kiến thức và hiểu biết về các đặc điểm của các ngành nghề. Đồng thời, cung cấp thông tin các ngành nghề đang là nhu cầu của xã hội và cả những xu hướng và dự đoán về ngành nghề trong tương lai.

Giai đoạn này có vai trò vô cùng quan trọng trong việc thiết lập cái nhìn tổng thể về thị trường lao động cho các người trẻ. Từ đây, các bạn sẽ có được hiểu biết cơ bản và đưa ra được một số định hướng ban đầu cho bản thân.

Hoạt động tư vấn nghề

Thông qua các hoạt động hằng ngày, sinh hoạt ngoại khóa, học tập. Người tư vấn nghề sẽ phần nào hiểu được học sinh, những đứa con của mình. Từ đó hỗ trợ, gợi ý một số ngành nghề phù hợp với tính cách, quan điểm cũng như năng lực của học sinh. 

Những gợi ý đó sẽ phần nào tác động đến suy nghĩ cũng như giúp các bạn học sinh đưa ra quyết định tốt hơn cho mình. Trên cơ sở những kiến thức và hiểu biết được cung cấp ở giai đoạn đầu, các bạn sẽ đưa ra được một lựa chọn chính xác nhất cho bản thân.

Bạn đang muốn tư vấn nghề nghiệp phù hợp với mình. Click ngay

Hoạt động tuyển chọn nghề

Trong hoạt động này, người tư vấn sẽ cung cấp những thông tin thực tế từ thị trường việc làm, những công việc đang cần nguồn lao động. Đồng thời, bằng hình thức giáo dục hướng nghiệp. Những người tư vấn hướng nghiệp sẽ giúp học sinh tự bộ lộ và hiểu chính bản thân mình hơn. Từ đó, sẽ giúp học sinh tự lựa chọn cho mình một hướng đi phù hợp nhất. 

Có thể dễ dàng thấy được, để có thể hướng nghiệp được học sinh và những đứa con của người. Người tư vấn phải hội tụ đủ 3 đặc điểm với mô hình “tam giác hướng nghiệp” bên dưới. 

Trong hình này, Tam giác hướng nghiệp được hình thành từ 3 yếu tố với mỗi yếu tố là một góc không thể thiếu đối với 1 tam giác:

• Đặc điểm, những yêu cầu của các ngành nghề được tư vấn.
• Nhu cầu thị trường việc làm.
• Đặc điểm, tâm lý, tính cách của từng cá nhân.

Ngoài tam giác hướng nghiệp thì còn có một công cụ định hướng nghề nghiệp hữu ích và hiệu quả khác bạn có thể tham khảo là vòng tròn hướng nghiệp Ikigai. Vòng tròn này hoạt động dựa trên việc trả lời 4 câu hỏi lớn là: Bạn thích gì? Thế giới cần gì? Điều bạn được trả tiền? Điều bạn giỏi? 

Tư vấn hướng nghiệp là cả một hệ thống các hoạt động chặt chẽ và cực kỳ quan trọng. Đây luôn là điều cấp thiết và cần thiết đối với các em học sinh đang còn ngồi trên ghế nhà trường.

Xem thêm: Làm Thế Nào Để Định Hướng Tương Lai Đúng Đắn Nhất?

Mục đích của việc tư vấn hướng nghiệp

Một câu hỏi được đặt ra là vì sao nên tham vấn chọn nghề học hướng học? 

• Thứ nhất là do hiện nay, có rất nhiều bạn trẻ không xác định được bản thân mình có gì, thích gì, có năng khiếu gì hay muốn làm gì và đâu mới là công việc phù hợp. 
• Thứ hai, hầu hết các chương trình giáo dục phổ thông đều đưa học sinh vào một khuôn khổ với những môn học bắt buộc. Dẫn đến một hiện tượng là học sinh cố gắng học giỏi tất cả các môn. Do đó, họ không được khuyến khích đào sâu thế mạnh và dần quên đi sở trường của mình là gì.
• Thứ ba, công nghệ ngày càng phát triển cùng với cái gọi là Peer pressure cũng khiến học sinh hoang mang khi lựa chọn ngành nghề. Áp lực đồng trang lứa với những mẫu người trẻ tài cao đã khiến học sinh dễ bị lầm tưởng về một số nghề “hot”, nghề “xu hướng”.
• Cuối cùng là nhiều bậc phụ huynh áp đặt và bắt buộc con cái đi theo những gì mà mình mong muốn. Tuy nhiên vẫn có nhiều bạn trẻ mặc dù đã xác định được nghề nghiệp mà mình muốn theo đuổi, nhưng lại bị gia đình ngăn cản, không cho phép…

Do đó để giải quyết được những vấn đề trên, công tác tư vấn hướng nghiệp được thực hiện. Mục đích của tư vấn hướng nghiệp cuối cùng là giúp các bạn học sinh, bạn trẻ đang chơi vơi trên con đường việc làm thấy được tương lai cũng như xác định được nghề nghiệp phù hợp với bản thân mình. Từ đó họ cố gắng và quyết tâm thực hiện nó. 

Nhờ có công tác tham vấn này mà học sinh có thể tránh khỏi việc lãng phí thời gian và công sức theo đuổi một ngành nghề không phù hợp. Hạn chế được sự chảy máu chất xám cho nhiều lĩnh vực và đảm bảo một lực lượng lao động cho xã hội.

Vì vậy, đừng vì một suy nghĩ nào đó mà làm biếng chứng sự tốt đẹp của hướng nghiệp. Hãy thật sự lắng nghe và thấu hiểu từng cá nhân để đưa ra những lời tư vấn hiệu quả nhất. 

Tầm quan trọng của hướng nghiệp đối với học sinh

Tư vấn hướng nghiệp được coi là một hoạt động rất được chú trọng và đầu tư trong giáo dục, đặc biệt là trường cấp 2 và cấp 3 đối với những bạn học sinh cuối cấp. Tuy nhiên, hoạt động này luôn diễn ra hằng năm nhằm giúp các bạn học sinh tiếp cận với các thông tin nghề nghiệp sớm hơn. Từ đó nhiều bạn dù mới chỉ học lớp 10 nhưng đã bắt đầu ý thức được việc định hướng cho tương lai. 

Hoạt động hướng nghiệp thường được tổ chức từ rất sớm, điều này giúp các bạn học sinh có thời gian hiểu mình, thời gian để tìm hiểu các loại ngành nghề. Cũng như thời gian để các bạn suy nghĩ, lựa chọn… Từ đó bắt đầu chuẩn bị thật kỹ để có thể đạt được thành công trên con đường mà mình đã chọn. 

Gợi ý công việc phù hợp với nam giới

Không ít ngành nghề được đánh giá cao cho nam giới. Bạn có thể lựa chọn nhóm nghề, công việc thích hợp nhất một cách dễ dàng:

Nghề lái xe

Nghề lái xe là gợi ý tiếp theo các bạn trẻ là nam có thể tham khảo trong quá trình định hướng con đường tương lai của bản thân. Đối với nghề lái xe, đặc điểm nổi bật nhất chính là bạn không cần phải trải qua quãng thời gian đào tạo tại trường Đại học hay tại trường Cao đẳng, trường dạy nghề. Chỉ cần sở hữu bằng lái xe tương ứng là bạn đã có thể tự tin hành nghề. 

Về cơ hội việc làm, nghề lái xe có được rất nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn. Bạn có thể lựa chọn làm việc tại các hãng taxi lớn, hoặc chạy dịch vụ bên ngoài bằng xe ô tô của gia đình,… Với mỗi công việc, tương ứng với đó là những mức thu nhập khác nhau, nhưng nhìn chung vẫn rất cao so với mặt bằng chung của các ngành nghề hiện nay. 

Nghề chụp ảnh

Gợi ý tiếp theo của định hướng nghề nghiệp cho nam giới đang rất được các bạn trẻ ưa chuộng hiện nay chính là nghề chụp ảnh. Công việc này trong những năm gần đây đã đạt được sự phát triển mạnh mẽ và dần trở nên phổ biến hơn. Nhờ đó, bạn sẽ không cần phải quá lo lắng về cơ hội việc làm cũng như mức thu nhập của nghề thợ chụp ảnh. Công việc này có thể phát triển ở cả thành thị và nông thôn. 

Để trở thành thợ chụp ảnh, điều đầu tiên bạn cần có chính là phải đam mê và yêu thích với nhiếp ảnh. Sau đó, chỉ cần tham gia một vài các khóa đào tạo kỹ thuật cơ bản của nghề, bạn đã có thể bắt đầu sự nghiệp của một thợ chụp ảnh. Bên cạnh đó, bạn cũng nên chủ động tham gia các khóa học nâng cao để phát triển bản thân của mình, trở thành thợ chụp ảnh chuyên nghiệp hơn. 

Nghề bác sĩ – dược sĩ

Nhóm ngành bác sĩ – dược sĩ sẽ là định hướng nghề nghiệp tiếp theo để các bạn trẻ có thể tham khảo trước khi quyết định con đường tương lai của bản thân. Đây là những ngành nghề cao quý, được xã hội và mọi người trọng dụng, đánh giá rất cao. Cơ hội việc làm của bác sĩ và dược sĩ cũng là rất lớn vì ở hầu hết mọi nơi đều rất cần bác sĩ – dược sĩ nhằm đảm bảo sức khỏe cho người dân. 

Để trở thành bác sĩ hay dược sĩ, yếu tố học tốt là rất rất cần thiết để giúp bạn có thể thi vào những ngôi trường đào tạo về Y. Bên cạnh đó, ngành học này đòi hỏi khả năng tự học cao, thời gian đào tạo nghề cũng dài hơn so với những ngành nghề khác nên cần sự bền bỉ trong ý chí. Nếu lựa chọn nghề bác sĩ – dược sĩ, bạn cần nuôi cho mình đam mê và luôn cố gắng để chinh phục ước mơ của bản thân. 

Nghề IT

Nhắc đến những nhóm ngành nghề có mức thu nhập cao và được đông đảo các bạn nam yêu thích, IT chắc chắn là một định hướng không thể bỏ qua. IT được viết đầy đủ là Information Technology. Đây là ngành học có sự ứng dụng của kỹ thuật và công nghệ, phần mềm và máy tính để thực hiện việc truyền đạt và bảo mật thông tin.

Đây cũng là một ngành học rất “hot” hiện nay, có điều kiện phát triển rất mạnh mẽ tại các thành phố lớn. Một trong những đặc trưng của nhóm nghề này chính là bạn có thể làm việc online, làm việc từ xa một cách rất dễ dàng. Đặc điểm này cũng giúp thu hút một số lượng lớn các bạn học sinh lựa chọn theo ngành nghề này.

Sau khi hoàn thành khóa học nghề IT, bạn có thể lựa chọn trở thành lập trình viên website, nhà sáng tạo các trò chơi online, bảo mật thông tin,… Để chinh phục ngành nghề này thành công, các bạn nam còn cần phải có khả năng chịu áp lực và kỹ năng tự học hiệu quả để nâng cao khả năng của bản thân. Đây sẽ là một lựa chọn nghề nghiệp hấp dẫn mà các bạn trẻ không nên bỏ qua.

Nghề điện

Nghề điện là gợi ý tiếp theo về tư vấn hướng nghiệp dành cho các bạn nam giới hấp dẫn và rất phù hợp với nhu cầu của xã hội hiện nay. Những công việc chính của nghề điện bao gồm kiểm tra và bảo trì các thiết bị điện dân dụng, thiết kế và lắp đặt hệ thống điện dân dụng trong gia đình,… Công việc này phổ biến và có thể phát triển ở mọi khu vực dù là thành thị hay nông thôn.

Để theo đuổi nghề điện, bạn không cần nhất thiết phải trải qua quá trình học nghề tại các trường Đại học, Cao đẳng. Nếu gia đình không quá khá giả, bạn hoàn toàn có thể lựa chọn môi trường học nghề để có thể tiết kiệm thời gian và tiền bạc cho gia đình. Mức thu nhập của một thợ điện chuyên nghiệp có thể lên đến hàng chục triệu đồng mỗi tháng.

Hướng nghiệp việc làm phù hợp nữ giới

Nữ giới chọn những công việc “nhẹ” về thể chất giúp bạn gắn bó với nghề lâu hơn. Một số gợi ý được nhiều bạn lựa chọn gồm:

Nghề làm nail

Một công việc khác cũng đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ đông đảo các bạn trẻ chính là nghề làm nail. Với nhu cầu làm đẹp ngày càng mạnh mẽ của các chị em, nghề làm nail từ đó có được những điều kiện thuận lợi để phát triển và đòi hỏi số lượng lớn về nhân sự. Với những bạn trẻ không có khả năng học lên cao, nghề làm nail sẽ là một gợi ý công việc hấp dẫn bạn không nên bỏ qua. 

Nghề làm nail là công việc có mức thu nhập ổn định và ở mức cao so với mặt bằng chung hiện nay. Chỉ cần chăm chỉ, cần cù và chịu khó, bạn có thể nhận được mức thu nhập lên đến hàng chục triệu mỗi tháng. Bên cạnh việc trở thành một thợ làm nail tại các cửa tiệm nail, các nàng hoàn toàn có thể mở cho mình một cửa hàng tại nhà nếu đáp ứng và thỏa mãn các điều kiện về kinh tế. 

Các trường đào tạo nghề thẩm mỹ hiện nay đã và đang rất chú trọng đến hoạt động tư vấn hướng nghiệp nhóm ngành dịch vụ làm đẹp cho các bạn học sinh. Khi nhập học vào các thời điểm lớn trong năm, bạn còn có cơ hội được áp dụng mức học phí hấp dẫn. Nhờ đó sẽ giúp tiết kiệm một số tiền không nhỏ để trang trải cho các sinh hoạt phí mỗi ngày.

Giảm ngay 30% học phí nếu đăng ký trước 24h ngày hôm nay

Nghề kế toán

Nếu yêu thích công việc tính toán, lại có tính cách cẩn thận, tỉ mỉ trong quản lý sổ sách, nghề kế toán sẽ là một trong những gợi ý tư vấn nghề nghiệp bạn nữ không nên bỏ qua. Công việc này hiện đang có nhu cầu rất lớn về nhân lực, đặc biệt là ở các thành phố lớn. 

Cơ hội để trở thành một nhân viên, chuyên viên kế toán hiện nay cũng rất rộng mở. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy nhiều ngôi trường Cao đẳng, Đại học có đào tạo nhóm ngành kế toán – tài chính. Nhờ đó, bạn có thể dễ dàng lựa chọn môi trường học tập phù hợp nhất với bản thân. 

Mức thu nhập của một nhân viên kế toán mới ra trường thường dao động trong khoảng từ 6.000.000đ – 9.000.000đ. Với những chuyên viên kế toán với nhiều năm kinh nghiệm, mức thu nhập này có thể cao hơn, nằm ở mức từ 16.000.000đ trở lên, tương ứng với số năm thâm niên. 

Nghề may công nghiệp

Nghề may công nghiệp hiện cũng nhận được sự đánh giá cao từ đông đảo các bạn nữ ở ngưỡng cửa cuộc đời. Đây cũng là nhóm ngành nghề được các trường nghề chú trọng đầu tư, phát triển nâng cao chất lượng đào tạo cũng như đẩy mạnh hoạt động tư vấn hướng nghiệp. 

Lựa chọn học nghề may công nghiệp, các nàng sẽ có được đa dạng các cơ hội công việc làm khác nhau tại cả thành thị và nông thôn. Bạn có thể lựa chọn làm việc tại các xí nghiệp lớn ở các khu công nghiệp hoặc mở tiệm may tại nhà để kinh doanh nhỏ lẻ. Nhờ tính linh động này mà nghề may công nghiệp luôn nhận được sự đánh giá cao và là ưu tiên lựa chọn của đông đảo các bạn trẻ hiện nay. 

Nghề thợ làm bánh

Nghề thợ làm bánh là nhóm ngành nghề tiếp theo đang nhận được sự quan tâm và ưu tiên lựa chọn của rất nhiều bạn trẻ. Công việc này đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận cùng năng khiếu về thẩm mỹ nên thường phù hợp hơn với các bạn nữ. Mức thu nhập của một thợ làm bánh được đánh giá ở mức ổn định và thời gian làm việc cũng rất linh động, thoải mái. 

Để trở thành một thợ làm bánh chuyên nghiệp, các bạn trẻ cần trải qua các khóa học nghề làm bánh tại trường nghề hoặc các cơ sở làm bánh uy tín. Trong quá trình đào tạo, đòi hỏi các bạn trẻ luôn chủ động và không ngừng nỗ lực để nắm vững kiến thức, thành thạo tay nghề. Thời gian học nghề làm bánh thường không có sự cố định mà phụ thuộc vào sự nâng cao kỹ năng tay nghề của thợ làm bánh. 

Nhân viên marketing

Nhân viên marketing là gợi ý tiếp theo về tư vấn hướng nghiệp dành cho các bạn nữ mà các nàng không thể bỏ qua hiện nay. Công việc này đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các lĩnh vực kinh doanh hiện nay, do đó, luôn có nhu cầu rất cao về nhân lực. Đây cũng là một lựa chọn nghề nghiệp đang rất hot hiện nay, nhận được sự quan tâm lớn từ các bạn học sinh cũng như các bậc phụ huynh. 

Nghề marketing được đánh giá là nhóm ngành được dành riêng cho các bạn trẻ năng động, sáng tạo và có khả năng giao tiếp tốt. Sau khi hoàn thành chương trình đào tạo tại các trường Đại học, Cao đẳng, bạn có thể lựa chọn làm việc tại bộ phận kinh doanh của các công ty lớn. Hoặc bạn cũng có thể tự mình mở công ty và vận dụng kiến thức marketing của mình để điều hành doanh nghiệp.

Ngành điều dưỡng

Ngành học điều dưỡng là một trong những ngành nghề đặc trưng dành riêng cho các bạn nữ do tính chất công việc thường đòi hỏi sự nhẹ nhàng, cẩn thận của phái nữ. Ngành học này hiện cũng đang có tỷ lệ lựa chọn theo học thuộc top đầu tại Việt Nam. Điều này đã chứng tỏ được cho sự quan tâm của đông đảo các bạn trẻ trong lựa chọn và định hướng nghề nghiệp cho tương lai. 

Nghề điều dưỡng đòi hỏi ở người học sự cần cù, chăm chỉ và hết lòng vì những người xung quanh. Thời gian học ngành điều dưỡng thường kéo dài trong khoảng từ 3 – 6 năm tùy theo từng cấp đào tạo cụ thể. Sau khi hoàn thành khóa đào tạo, bạn có thể xin việc tại hệ thống các bệnh viện, các cơ sở phòng khám hay trung tâm y tế trên khắp cả nước. 

Lời kết

Việc xác định đúng hướng đi, chọn đúng nghề sẽ luôn là khởi đầu đẹp, giúp bạn nhanh chóng tiến đến những gì mà mình đã dự định từ trước đó. Nhưng chọn nghề không phải theo sở thích là đủ. Việc chọn nghề phù hợp với cá tính và khả năng, nhu cầu thị trường cũng rất quan trọng. Bởi lẽ, nếu bạn chọn sai nghề, tương lai của bạn sẽ bị lệch hướng rất xa. Mặc dù có thể quay về mốc ban đầu nhưng bạn lại tốn rất nhiều thời gian để xây dựng lại từ đầu. 

Vì thế, mặc dù hiện tại các bạn học sinh khá lơ là và cảm thấy việc tư vấn hướng nghiệp thật “xàm”. Nhưng nếu những ai có suy nghĩ như vậy, chứng tỏ họ vẫn chưa thể lớn và xác định tương lai của mình. Chính vì thế, ngay lúc này, các bạn hướng nghiệp hãy cố gắng và hỗ trợ để giúp tất cả các bạn học sinh chọn đúng ngành – chọn đúng nghề – và định hướng đúng tương lai của mình. Trên đây là bài chia sẻ của trường Seoul Academy, hy vọng những thông trên sẽ giúp ích đối với những ai đang cần nó!

Mời bạn cùng xem Seoul Academy Và Hành Trình Hướng Nghiệp Tuyển Sinh 2023: