Thực trạng việc làm cho người khuyết tật hiện nay

Những năm gần đây, thị trường lao động nước ta có nhiều biến đổi. Đối với người lao động bình thường thì vấn đề xin việc hay đi làm đã là điều khó khăn và có nhiều thách thức. Vậy nên, không có gì khó hiểu khi thực trạng việc làm cho người khuyết tật càng khó khăn và thách thức hơn. Đặc biệt, người lao động đa phần là thợ thủ công và có trình độ học thấp.

Thống kê việc làm cho người khuyết tật hiện nay

Trên thực tế, thực trạng việc làm cho người khuyết tật những năm gần đây không mấy khả quan khi thị trường lao động bị ảnh hưởng nhiều bởi dịch covid 19 cũng như cuộc khủng hoảng kinh tế vào cuối năm 2022. Ngay cả cơ hội việc làm dành cho những nhân viên, công nhân bình thường còn gặp khó khăn. Theo thống kê từ các nguồn tin uy tín, nước ta hiện nay có hơn 6,2 triệu người khuyết tật. Thế nhưng tỷ lệ người có việc làm chỉ rơi vào mức từ 30 – 35%.

So với những người khác, người khuyết tật dễ bị chịu ảnh hưởng nhất khi thị trường lao động biến động tiêu cực. Từ 2-3 năm qua, có hơn 72% người chỉ có thu nhập khoảng 1.000.000đ/ tháng; 49% người bị giảm thời gian làm việc tại các doanh nghiệp/ công ty/ xưởng; hơn 59% người bị giảm lương hằng tháng. 

Bên cạnh thị trường lao động bị dịch bệnh “hoành hành” hay cuộc khủng hoảng kinh tế thì yêu cao làm việc được đưa ra cho người khuyết tật bởi các doanh nghiệp càng ngày càng cao, vượt qua năng lực mà họ có thể thực hiện. Hơn nữa, doanh nghiệp nào cũng muốn định hướng pháp triển và vận hành sản xuất theo phương thức chuyển đổi số. Điều này gây khó khăn cho phần lớn nhân công lao động là người khuyết tật.

Tuy nhiên, vào năm 2023, thực trạng việc làm cho người khuyết tật dấu hiệu tích cực. Bởi vì các văn phòng nhà nước đang có các chính sách để thúc đẩy doanh nghiệp tuyển dụng người khuyết tật cũng như tạo cơ hội việc làm cho nhiều người để cải thiện các chỉ số thất nghiệp trên.

Cơ hội và thách thức khi xin việc làm của người khuyết tật

Người khuyết tật không chỉ gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống mà còn trong việc tìm kiếm việc làm. Đây là một vấn đề còn nan giải đối với nước ta. Tuy nhiên, càng khó khăn thì nhà nước càng đề ra các chủ trương, chính sách khuyến khích doanh nghiệp tạo nhiều cơ hội việc làm và bảo vệ người khuyết tật. Theo đó, nhiều doanh nghiệp cũng dần mở rộng cơ hội việc làm, chấp nhận tuyển dụng người khuyết tật như các nhà máy, xưởng làm đồ thủ công hay quán cà phê, nhà hàng và thậm chí là công ty có quy mô lớn, nhỏ khác nhau.

Tuy nhiên đâu đó thực trạng việc làm cho người khuyết tật cũng có không ít các thách thức. Giống như việc nhà tuyển dụng chỉ lợi dụng người khuyết tật để “làm màu”, truyền thông cho thương hiệu hay để thuê với mức lương “rẻ, lương thấp gấp 2-3 lần người bình thường để tiết kiệm tiền cho công ty,… Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp “làm ngơ” với người lao động khuyết tật, không tuyển hay thực hiện đúng trách nhiệm, công văn mà nhà nước đề ra. 

Một số người khuyết tật cho biết, họ thường bị kỳ thị và chèn ép khi xin việc làm và trong quá trình làm việc. Đôi khi, họ làm việc tốt hơn những người đồng nghiệp khác nhưng vẫn có mức lương thấp hơn cùng với các đối xử không mấy tốt đẹp. Vậy nên, vấn đề việc làm của người lao động khuyết tật có “cơ hội thì ít mà thách thức thì nhiều”.

Xem thêm: Các khóa đào tạo nghề cho người khuyết tật uy tín tại TPHCM

Vấn đề giải quyết việc làm cho người khuyết tật

Tất nhiên, có nhiều lý do về vấn đề tại sao thực trạng việc làm cho người khuyết tật lại có nhiều khó khăn. Sự thật là có nhiều chủ chương hay chính sách tạo cơ hội việc làm cho người khuyết tật nhưng không có hiệu quả cao vì gặp một số vấn đề nhất định. Bao gồm:

• Nhu cầu tuyển dụng người lao động là người người khuyết tật giảm đi hoặc không có trong một số doanh nghiệp. Nói chung rất hạn chế.
• Số lượng người lao động khuyết tật không có trình độ hay tay nghề việc làm khá nhiều. Điều này cho thấy người khuyết tật chưa được đào tạo việc làm nhiều, tức là chưa áp dụng được các chính sách nhà nước ban hành.
• Một số giải pháp để người lao động khuyết tật tìm đúng doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng người khuyết tật chưa hiệu quả. Những giải pháp này đang được tích cực khắc phục.

Qua đây, có thể thấy được một số vấn đề chỉ ra nguyên nhân người khuyết tật khó có việc làm. Bên cạnh thông qua các chính sách và sự hỗ trợ từ phía xã hội để giúp người khuyết tật có công ăn việc làm, giúp đỡ bản thân và gia đình, xã hội thì còn phải giải quyết vấn đề tăng cung và cầu, tạo ra cầu nối giúp nhà tuyển dụng và người khuyết tật gặp nhau.

Các nghề phù hợp với người khuyết tật dễ xin việc hiện nay

Không phải người khuyết tật nào cũng có khả năng lao động. Nhưng nếu người khuyết tật đang có khả năng và nhu cầu được lao động, tìm kiếm việc làm để có thu nhập riêng, sống tự lập mà không bị phụ thuộc gia đình, người thân hay xã hội, mọi người có thể tham khảo các công việc sau đây.

Nhân viên nhập liệu

Về cơ bản, nhân viên nhập liệu chỉ cần có thể sử dụng thành thạo máy tính, có tính tỉ mỉ và cẩn trọng là được. Công việc này phù hợp với những người không có khả năng đi lại bởi vì bạn có thể làm việc ngay tại nhà. Với nhiều lĩnh vực khác nhau bao gồm marketing, giáo dục, y tế, bán hàng,… công việc này không quá phức tạp hay đòi hỏi kỹ thuật hay trình độ học thức cao. Để làm tốt công việc, bạn cần có thêm các kỹ năng như sử dụng các phần mềm chuyên ngành để nhập thông tin, kiên nhẫn,…

Nhân viên thiết kế đồ hoạ

Nếu quan sát kỹ, bạn có thể thấy nhiều người khuyết tật thường chọn làm công việc của 1 nhân viên thiết kế đồ hoạ. Đối với những người không có khả năng giao tiếp, nghe hay không đi đứng được thì công việc này khá phù hợp. Bởi vì những yếu tố mà nhân viên thiết kế đồ hoạ cần quan tâm là màu sắc, bố cục, sự thẩm mỹ hay sáng tạo,… 

Lập trình viên

Vào thời kỳ trước, đa số người khuyết tật chỉ làm những công việc tay chân như làm tăm, làm hương, làm đồ thủ công,… vì rất ít đối tượng có nhu cầu và trình độ học tập cao. Ngày nay, một số trường đại học còn đào tạo ngành lập trình viên với chi phí ưu đãi hoặc miễn/ giảm khá nhiều như Cao đẳng công nghệ thông tin, Đại học Bách khoa, Đại học Duy Tân,… Khi đã được đào tạo bài bản, người khuyết tật có thể trở thành lập trình viên. Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ thông tin tuyển dụng lập trình viên mà không quan tâm đến ứng viên có bị khuyết tật hay không.

Công nhân ngành may

Hiện nay, có rất nhiều trung tâm đào tạo ngành may dành riêng cho người khuyết tật. Nếu không thể học tại nhà hay không có điều kiện học ở các tiệm may địa phương, mọi người có thể chọn học tại các trung tâm này với học phí thấp hoặc miễn phí. Sau khi trở thành thợ may chuyên nghiệp, bạn có thể xin việc tại các xưởng may, nhà máy. 

Công nhân làm thủ công, đồ handmade

Với những người có đôi tay lành lặn, tính khéo léo, tỉ mỉ và sự kiên nhẫn thì người khuyết tật có thể làm công nhân đồ thủ công, đồ handmade. Công việc này không cần bạn phải có năng khiếu, người khuyết tật có thể học nghề tại các trung tâm hoặc học trực tiếp tại các xưởng, xí nghiệp,… Một số đồ thủ công mà người khuyết tật thường làm như đan lát, mây tre, đan len, làm gấu bông, tranh thêu, tranh đính đá, vòng xâu, các vật dụng decor nhà cửa,…

Bên cạnh đó, còn mốt số công việc phổ biến mà người khuyết tật thường làm chính là viết lách, kỹ thuật viên massage – bấm huyệt, tổng đài viên, bán hàng online,… 

Như vậy, thực trạng việc làm cho người khuyết tật hiện nay vẫn còn nhiều vấn đề tồn đọng. Nhưng cũng có một số điểm sáng như đa dạng các công việc hơn, có nhiều cơ hội hơn cho những người có trình độ học tập cao,… Đối với người khuyết tật, chỉ cần chịu khó theo đuổi những công việc đúng đắn, không trái với đạo đức và luật pháp thì cuộc sống sẽ trở nên có ý nghĩa hơn. Hãy tiếp tục theo dõi Seoul Academy để cập nhập những thông tin hữu ích hơn nhé!