TOP 10+ Những ngành KHÔNG NÊN HỌC có nguy cơ thất nghiệp

Thị trường lao động ngày càng có sự cạnh tranh mạnh mẽ, công nghệ phát triển vượt bậc. Chính vì vậy mà việc lựa chọn ngành học phù hợp là yếu tố then chốt quyết định tương lai. Tuy nhiên, trên thực tế không phải ngành học nào cũng mang đến cơ hội việc làm ổn định. Điểm qua TOP 10+ ngành nghề không nên học có nguy cơ thất nghiệp cao dưới đây.

Ngành kế Toán – Kiểm toán

Kế toán – Kiểm toán từng là ngành học hot thu hút đông đảo sinh viên lựa chọn nhờ mức lương hấp dẫn và nhu cầu tuyển dụng cao. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy ngành này đang đối mặt với tình trạng dư thừa nhân lực do tình trạng “cung vượt cầu”. Hiện có đến hơn 200 trường Đại học và Cao đẳng đào tạo ngành kế toán – kiểm toán, dẫn đến hàng nghìn sinh viên tốt nghiệp mỗi năm nhưng thị trường lao động không có nhu cầu so với số lượng sinh viên tốt nghiệp.

Bên cạnh đó, sự phát triển mạnh mẽ của các phần mềm kế toán tích hợp bởi AI đã thay thế nhiều công việc kế toán truyền thống. Ngoài ra, các doanh nghiệp hiện nay đa số sẽ ưu tiên tuyển dụng những ứng viên có kinh nghiệm, khiến sinh viên mới ra trường khó có thể cạnh tranh.

Finance – Banking

Cũng từng được xem là ngành học có lương cao, ổn định nhưng Tài chính – Ngân hàng hiện nay lại nằm trong danh sách top ngành không nên học. Theo thống kê, tài chính ngân hàng là ngành học dẫn đầu về số lượng người tìm kiếm việc làm hiện nay.

Lý do khiến ngành này ngày càng có tỷ lệ sinh viên thất nghiệp cao tương tự như ngành kế toán kiểm toán. Số lượng đào tạo vượt lớn so với nhu cầu của thị trường lao động. Không chỉ vậy, các hệ thống ATM thế hệ mới, ứng dụng ngân hàng số thông minh cũng đang làm giảm nhu cầu nhân sự cho các công việc truyền thống như giao dịch viên.

Mặc dù nhu cầu nhân sự trong ngành vẫn có nhưng tỷ lệ chọi để có được việc làm này có thể lên tới 1/90 (theo ước tính tại TPHCM). Để có việc làm, sinh viên cần phải có kỹ năng vượt trội, các kinh nghiệm thực tế và khả năng hội nhập cùng với sự phát triển của công nghệ.

Business administration

Hiện nay, ngành Quản trị kinh doanh đang nên vô cùng hot với số lượng hồ sơ đăng ký cao. Đặc biệt tại TPHCM với hơn 40 trường đại học và cao đẳng đào tạo, mỗi năm có đến hơn 10.000 cử nhân tốt nghiệp. Tuy nhiên, quản trị kinh doanh lại chính là những ngành không nên học trong thời đại hiện nay.

Ngành quản trị kinh doanh đang có tình trạng dư thừa nhân lực khoảng hơn 60% sinh viên ngành quản trị kinh doanh sau khi tốt nghiệp phải làm trái ngành. Ngoài ra, sinh viên ngành quản trị kinh doanh thường được đào tạo các kiến thức tổng quát về bán hàng, marketing, nhân sự, tài chính nhưng lại thiếu sự chuyên sâu khiến sinh viên ra trường khó cạnh tranh với những ứng viên chuyên sâu một ngành.

Ngành Lịch sử

Lịch sử là một ngành khoa học xã hội quan trọng nhưng nhu cầu thị trường lao động cho cử nhân ngành này lại rất hạn chế bởi nhu cầu tuyển dụng thấp. Các công việc liên quan đến lịch sử như nghiên cứu, bảo tàng, giáo dục… thường có ít vị trí trống, số lượng vị trí cũng không nhiều. Thực tế có rất nhiều cử nhân sau khi tốt nghiệp phải làm trái ngành trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Theo khảo sát, có khoảng 83% sinh viên sau khi tốt nghiệp ngành lịch sử có việc làm nhưng chỉ có khoảng 20% làm đúng chuyên ngành.

Ngoài ra, trong thời đại công nghệ như hiện nay các kỹ năng phân tích lịch sử khó có thể áp dụng trực tiếp vào thị trường lao động. Ngoài các vị trí trong các cơ quan nhà nước, con đường sự nghiệp của cử nhân Lịch sử cũng khá mù mịt và thu nhập thường không cao.

Có thể bạn đang tìm top 10 ngành thất nghiệp 2025

Ngành sư phạm

Ngành giáo dục tại Việt Nam đang phải đối mặt với một nghịch lý là cả nước đang thiếu hàng trăm nghìn giáo viên nhưng nhiều sinh viên sư phạm ra trường vẫn chật vật tìm việc, đặc biệt là các vị trí biên chế trong hệ thống trường công lập.

Mức lương của giáo viên, đặc biệt là ở các cấp mầm non, tiểu học thường không tương xứng với áp lực công việc. Bên cạnh đó, quá trình tuyển dụng viên chức cũng còn nhiều rào cản, thủ tục phức tạp và tỷ lệ chọi cao ở nhiều địa phương khiến nhiều giáo viên trẻ phải làm việc theo hợp đồng với mức lương và chế độ đãi ngộ thấp.

Ngành Luật

Từng là ngành học thu hút sinh viên nhờ hình ảnh ổn định và danh giá. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy bằng cử nhân Luật không còn là tấm vé vàng đảm bảo có được vị trí tại tòa án hay viện kiểm sát. Hằng năm có hàng nghìn cử nhân luật tốt nghiệp nhưng chỉ có một phần nhỏ tìm được việc làm đúng chuyên ngành như luật sư, tư vấn pháp lý.

Thực tế sinh viên ngành luật mới ra trường thường gặp khó khăn trong việc áp dụng các kiến thức lý thuyết trong giải quyết các vấn đề pháp lý thực tế phức tạp. Các công ty luật lớn đòi hỏi ứng viên phải có kinh nghiệm thực tế và kỹ năng mềm tốt. Vì vậy mà sinh viên luật sau khi tốt nghiệp rất khó có thể cạnh tranh cho các vị trí tốt trong các công ty luật.

Nghệ thuật tự do và Mỹ thuật

Theo đuổi niềm đam mê với nghệ thuật là một hành trình đáng trân trọng nhưng cũng tiềm ẩn đầy chông gai về mặt tài chính. Nếu chỉ theo đuổi đam mê và năng khiếu mà không có nền tảng vững chắc hoặc một kế hoạch sự nghiệp rõ ràng, giấc mơ nghệ thuật có thể trở thành gánh nặng trong thời đại hiện nay.

Hiện thực đối với nghệ sĩ mỹ thuật truyền thống trong lĩnh vực hội họa, điêu khắc, thu nhập phụ thuộc hoàn toàn vào danh tiếng và giá trị của tác phẩm. Thực tế thị trường nghệ thuật tự do tại Việt Nam cũng chưa phát triển mạnh mẽ, cơ hội để sống hoàn toàn bằng việc bán tác phẩm là không nhiều.

Bên cạnh đó, ngành này cũng có đòi hỏi cao về năng lực, ngoài đam mê, những người theo ngành này cũng cần ngoại hình, kỹ năng diễn xuất hoặc có gu thẩm mỹ vượt trội cộng thêm với yếu tố may mắn. Không phải ai cũng có đủ các yếu tố để đạt được thành công trong lĩnh vực này.

Ngành Nông- Lâm – Ngư nghiệp

Hiện nay ngành nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đang là xu hướng, vì vậy mà theo học các ngành nông – lâm – ngư nghiệp theo phương thức truyền thống lại không phải là lựa chọn tiềm năng cho giới trẻ hiện nay. Bởi các công việc trong ngành nông nghiệp truyền thống đòi hỏi cần nhiều sức lao động nhưng thu nhập thấp và bấp bênh, phụ thuộc nhiều vào thời tiết và thị trường.

Bên cạnh đó, môi trường làm việc chủ yếu ở nông thôn ít có cơ hội tiếp cận công nghệ mới và sự thăng tiến trong sự nghiệp. Ngoài ra, chính sách của nhà nước cũng đang khuyến khích chuyển dịch cơ cấu lao động từ nông thôn ra thành thị và sang các lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ cho thấy sự sụt giảm về nhu cầu nhân lực trong nông nghiệp truyền thống.

Thủ công mỹ nghệ

Ngành thủ công mỹ nghệ từng là một lĩnh vực quan trọng giúp giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa Việt Nam. Tuy nhiên, hiện nay ngành nào đang đối mặt với nguy cơ thất nghiệp cao do sự phát triển của sản xuất công nghiệp và hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc đã làm giảm sức hút của các sản phẩm thủ công mỹ nghệ truyền thống.

Theo tổng cục thống kê vào năm 2018, ngành thủ công mỹ nghệ chỉ đóng góp khoảng 0,5% GDP trong lĩnh vực xuất khẩu cho thấy quy mô nhỏ và thiếu sự cạnh tranh của ngành này. Nhiều chương trình đào tạo ngành này tập trung vào kỹ thuật truyền thống, không đáp ứng được nhu cầu thiết kế sáng tạo hoặc marketing số hóa, khiến sinh viên khó tìm việc làm tại các doanh nghiệp lớn.

• Gợi ý: Top 9 những ngành khó xin việc trong tương lai 2030

Thông tin thư viện và lưu trữ học

Đây là ngành học gắn liền với công tác thu thập, phân loại, bảo quản và phổ biến thông tin, tài liệu. Tuy nhiên, sự phát triển mạnh mẽ của internet và công nghệ số đã làm khiến nhu cầu nhân lực truyền thống sụt giảm. Chính vì vậy mà vai trò của thủ thư quản lý kho hay chuyên viên lưu trữ hồ sơ giấy cũng đang ngày càng giảm.

Thực tế các vị trí tuyển dụng trong ngành khá hạn chế, cơ hội việc làm chủ yếu tập trung ở các cơ quan nhà nước như: Thư viện quốc gia, trung tâm lưu trữ, bảo tàng… Nhưng đây lại là những nơi có chỉ tiêu tuyển dụng rất ít, tính cạnh tranh cao và quy trình tuyển dụng phức tạp.

Ngoài ra, sự phát triển của công nghệ số và hệ thống lưu trữ điện tử đòi hỏi sinh viên phải thành thạo công nghệ. Tuy nhiên, đa số các chương trình đào tạo ngành này vẫn nặng về lý thuyết, thiếu sự ứng dụng thực tiễn trong quản lý thư viện và lưu trữ học công nghệ số hóa.

Ngành biên tập – Xuất bản

Biên tập – Xuất bản cũng là một trong những ngành không nên học hiện nay bởi ngành này đang phải đối mặt với tình trạng cung vượt cầu. Số lượng cử nhân của ngành này vượt xa nhu cầu của các nhà xuất bản, đặc biệt trong bối cảnh sách in truyền thống giảm sức hút so với nội dung số.

Sự phát triển của nội dung số và công nghệ tự động hóa đã khiến các công việc biên tập truyền thống dần bị thay thế. Vị trí trong ngành này vẫn cần nhưng số lượng cực ít, đồng thời người biên tập cần có đam mê, kỹ năng giao tiếp, đàm phán và khả năng thích nghi cao nhưng nhiều sinh viên mới ra trường lại thiếu các kỹ năng này.

Danh sách những ngành không nên học trên đây không nhằm mục đích hạ thấp giá trị của bất kỳ lĩnh vực tri thức nào. Tuy nhiên, nội dung bài viết như là một lời cảnh tỉnh thực tế, sự tham khảo quan trọng giúp học sinh và phụ huynh có cái nhìn toàn diện hơn trước khi đưa ra lựa chọn quan trọng trong cuộc đời. Lựa chọn ngành học phù hợp không chỉ đơn thuần dựa vào đam mê mà còn cần sự thấu hiểu về thị trường, năng lực của bản thân để sẵn sàng thích ứng với sự thay đổi của thị trường lao động trong tương lai.