6 cách tạo thói quen đọc sách cho trẻ từ sớm hiệu quả nhất

Đọc sách từ nhỏ mang lại nhiều lợi ích cho trẻ. Vì vậy các bậc phụ huynh thường tìm mong muốn con xây dựng thói quen này. Thế nhưng việc hình thành một thói quen tốt như đọc sách không hề dễ dàng, nhất là đối với các em bé chưa hình thành ý thức. Vậy, cách tạo thói quen đọc sách cho trẻ hiệu quả là gì? Mời các bạn đọc bài viết dưới đây!

Vì sao nên tạo thói quen đọc sách cho trẻ sớm?

Trích trong cuốn sách “Nuôi dạy một đứa trẻ đọc sách” có nói rằng: “Để các con yêu thích đọc sách, việc giáo dục đã thành công một nửa”. Câu nói này thể hiện được tầm quan trọng của việc đọc sách đối với những đứa trẻ và việc nuôi dạy trẻ. 

Vậy vì sao nên tạo thói quen đọc sách cho trẻ từ sớm? Thói quen này mang lại lợi ích gì?

• Theo các nghiên cứu khoa học, việc kích thích vùng thị giác sẽ giúp trẻ tăng khả năng quan sát, khả năng chú ý cũng như giúp đôi mắt tinh tường hơn. 
• Đọc sách từ sớm giúp trẻ phát triển vùng thùy thái dương. Đây là vùng sử dụng ngôn ngữ, nói, nghe, cảm xúc với âm nhạc, âm thanh và ngữ điệu. Khi lớn, con sẽ có khả năng giao tiếp tốt và tự tin vào bản thân mình mỗi khi nói chuyện.
• Bồi dưỡng kiến thức, trang bị kỹ năng và phát triển tâm hồn là những lợi ích tuyệt vời đối dành cho trẻ có thói quen đọc sách từ sớm. 
• Đọc sách giúp kích thích sự sáng tạo cũng như tăng khả năng tập trung. Những kỹ năng này chắc chắn sẽ giúp trẻ thành công trong tương lai, ngay cả học tập, công việc hay cuộc sống.
• Khi bố mẹ đọc sách cùng con hay bố mẹ đọc sách cho con nghe, đây là thời điểm để gắn kết tình cảm gia đình. Các thành viên có thời gian ở bên nhau và chia sẻ, gần gũi nhau hơn. 

Những cách tạo thói quen đọc sách cho trẻ hiệu quả

Có quá nhiều lợi ích mang lại cho trẻ đến từ việc đọc sách. Vậy tại sao bố mẹ không tập cho trẻ có thói quen đọc sách từ sớm? Nếu muốn biết cách tạo thói quen đọc sách cho trẻ, dưới đây là gợi ý dành cho các bậc phụ huynh:

• Tạo thói quen đọc sách càng sớm càng tốt
• Ba mẹ dành thời gian đọc sách cùng con mỗi ngày
• Lựa chọn sách phù hợp với độ tuổi
• Tương tác cùng con khi đọc sách
• Chú ý cảm xúc của con
• Kiên nhẫn và làm gương cho con

Tạo thói quen đọc sách càng sớm càng tốt

Cách tạo thói quen đọc sách cho trẻ đầu tiên chính là tập cho trẻ đọc sách càng sớm càng tốt, thậm chí là bố mẹ nên duy trì thói quen này từ lúc mang bầu. Theo các chuyên gia giáo dục, trẻ một vài ngày tuổi đã có thể tập thói quen đọc sách. Nhiều người cho rằng lúc này trẻ chưa nhận thức, chưa biết gì để đọc sách. Tuy nhiên lúc này bố mẹ có thể đọc sách cho trẻ. Trẻ sẽ lắng nghe giọng nói của bố mẹ, chứ không phải nội dung sách.

Từ đây, con sẽ cảm thấy vui vẻ, thư giãn vì thường xuyên được nghe giọng của bố mẹ. Ngoài ra, mắt của trẻ sơ sinh cũng biết nhìn theo các đồ vật chuyển động cách tầm mắt bé khoảng 20-30cm. Với những bố mẹ đang mang thai, bạn hãy cố định khung giờ để đọc sách cho con nghe cũng như luyện thói quen cho bố mẹ.

Khi con được khoảng 3 tuần tuổi, bố mẹ có thể cho con xem một số sách, tranh ảnh trắng đen và di chuyển sách qua lại để em bé tập nhìn và dõi theo. Như vậy, dần dần bé sẽ nhận thức được và có sở thích yêu thích đọc sách cho đến lớn lên.

Ba mẹ dành thời gian đọc sách cùng con mỗi ngày

Để duy trì và tạo thói quen đọc sách cho trẻ từ sớm, bố mẹ phải là người dành thời gian và đồng hành với con trong hành trình tạo lập thói quen mỗi ngày. Bởi vì các con còn rất nhỏ và cần người hướng dẫn, cần người giúp đỡ. 

Khi còn nhỏ, chưa có khả năng đọc sách, con sẽ lắng nghe giọng đọc của bố mẹ. Và trẻ cũng rất thích được gần gũi bố mẹ, chơi đùa hay nghe giọng của phụ huynh. Vậy nên, các bạn có thể thấy con rất dễ cười khi được ở cạnh và bố mẹ quan tâm. 

Hiện nay, các bậc phụ huynh không có nhiều thời gian để chăm sóc con sau sinh. Con chỉ được gần bố mẹ khoảng 3-6 tháng đầu tiên, thậm chí là ít hơn. Điều này tạo nên sự khó khăn trong việc dạy con. Nhưng nếu muốn tạo cho trẻ thói quen đọc sách từ sớm, phụ huynh nên sắp xếp thời gian, cân bằng giữa công việc và con cái để con phát triển khỏe mạnh và thông minh từ nhỏ nhé!

Lựa chọn sách phù hợp với độ tuổi

Tiếp theo, cách tạo thói quen đọc sách cho trẻ hiệu quả chính là lựa chọn sách phù hợp với độ tuổi. Khi lựa sách cho con, bố mẹ thường phân vân không biết cho ở tuổi này nên đọc sách nào. Bí kíp đơn giản để giải quyết vấn đề này chính là nhìn vào bìa sau của sách. Bởi vì tác giả của sách thường ghi chú độ tuổi (từ bao nhiêu đến bao nhiêu) trong mỗi bìa sau của cuốn sách.

Với bé dưới một tuổi, bố mẹ nên chọn những sách có tranh ảnh to, rõ ràng, ít chữ hoặc sách phát ra âm thanh, sách vải, sách nổi với những miếng lật dở để em bé dùng tay sờ chạm hay lắng nghe sột soạt rất vui tay. Đây cũng giống như món đồ chơi để trẻ khám phá, kích thích các giác quan của trẻ.

Đối với em bé từ 1-2 tuổi, phụ huynh nên chọn sách có nhiều từ và chữ hơn. Ví dụ như sách có từ vựng để bé tập nói, tập nhận biết về cuộc sống xung quanh như trái cây, phương tiện,… Ngoài ra, trẻ em ở độ tuổi này sẽ thích các cuốn sách như thơ, có vần có điệu.

Với những trẻ từ 3 tuổi trở lên, bé bắt đầu thích các cuốn sách có nội dung, nhân vật hay cốt truyện rõ ràng. Các bé trai thường thích mẫu truyện về siêu anh hùng. Ngược lại, các bé gái thường thích câu chuyện về công chúa, hoàng tử. Bố mẹ có thể dựa vào sở thích của con để chọn sách nhé!

Tương tác cùng con khi đọc sách

Bố mẹ nên xem thời gian đọc sách của con như là thời gian để vui chơi, giải trí. Trong đó, sách cũng được xem như một trong những món đồ chơi khác. Các bạn không nên bắt trẻ phải nằm hay ngồi im một chỗ để lắng nghe bố mẹ đọc sách. Bởi vì các bé dưới 3 tuổi thường không có khả năng tập trung lâu, chỉ từ 2-3 phút là bé sẽ chán và sẽ tìm những đồ vật khác để khám phá. 

Do đó, trong quá trình đọc sách cho các bé, bố mẹ nên dùng ngữ điệu lên giọng, xuống giọng để nhấn nhá và thu hút sự tập trung của trẻ. Đơn giản nhất, bố mẹ có thể tạo ra những tiếng kêu của động vật hay đặt câu hỏi lại cho con. Cách này giúp gây sự hứng thú, tạo sự tò mò. Khi con cảm thấy vui với đọc sách, con sẽ rèn luyện thói quen này dễ dàng cũng như yêu thích sách theo hướng tự nhiên nhất.

Xem thêm: Làm thế nào để tập trung khi đọc sách?

Chú ý cảm xúc của con

Mỗi em bé sẽ có một tính cách khác nhau. Có những trẻ rất thích nghe bố mẹ đọc sách và sẽ ngồi yên lặng lắng nghe. Nhưng cũng có những trẻ hiếu động, chỉ từ 3-5 phút là bé sẽ dành sự tập trung cho đồ vật, sự việc khác. Điều này hoàn toàn tự nhiên và bình thường. 

Nếu trong trường hợp con của bạn không tập trung để đọc sách, bạn hãy để bé thoải mái chơi món đồ chơi khác. Thay vào đó, bố mẹ nên thời gian lựa chọn đọc sách phù hợp hơn như đọc sách vào buổi tối trước khi ngủ. Lúc này, bé sẽ cảm thấy mệt mỏi sau một ngày dài vui chơi, hoạt động và đọc sách cũng giúp trẻ dễ ngủ hơn.

Một số bé dưới 2 tuổi có thói quen cắn sách hoặc xé sách. Trong trường hợp này, bố mẹ đừng vội ngăn cản và tránh mắng con. Vì đây là cách để bé khám phá thế giới, khám phá các đồ vật xung quanh. Hãy để bé tự do thoải mái làm những điều mình thích với sách vì bé đang xem sách như một món đồ chơi. Dần dần khi bé lớn lên, bé sẽ hiểu được rằng sách là để đọc và từ bỏ được thói quen xé sách.

Kiên nhẫn và làm gương cho con

Bố mẹ là tấm gương phản chiếu cho con. Nếu bạn cảm thấy không hứng thú với việc đọc sách thì con cũng sẽ như vậy. Ngược lại, nếu bố mẹ nâng niu cuốn sách, trân trọng và tập đọc sách mỗi ngày theo khung giờ nhất định. Chắc chắn con sẽ nhìn theo và bắt chước bố mẹ. Đây là cách tạo thói quen đọc sách cho trẻ hiệu quả.

Bởi vì trong giai đoạn này, trẻ không ý thức được những việc mà trẻ làm. Hầu hết là bé quan sát những người xung quanh và bắt chước theo các hành động, lời nói, cử chỉ. Do đó, khi thấy bố mẹ cầm sách lên đọc, trẻ cũng sẽ bắt chước cầm sách đọc theo. 

Hơn nữa, dù tạo bất kỳ thói quen tốt nào, phụ huynh cũng cần kiên nhẫn trong thời gian dài. Bạn không nên vì lười biếng hay mệt mỏi trong công việc mà bỏ qua những ngày không đọc sách cùng con. Dần dần, con sẽ cảm thấy việc yêu thích đọc sách thông qua sự kiên nhẫn của bố mẹ. Đến một độ tuổi nhất định, con sẽ tự đọc sách và yêu sách mà không cần bố mẹ nhắc nhở hay đọc cùng.

Gợi ý những cuốn sách giúp trẻ hứng thú đọc sách 

Thông qua các cách tạo thói quen đọc sách cho trẻ trên, chắc hẳn bố mẹ cũng biết được việc chọn lựa sách phù hợp với độ tuổi con cái cũng rất quan trọng. Vậy trẻ em từ 0 tháng tuổi đến 3 tuổi nên đọc sách gì? Dưới đây là gợi ý cho bạn:

• Sách “Âm thanh cuộc sống quanh em”: Đây là cuốn sách tương tác rất hiệu quả, sách có hình ảnh đẹp, sắc nét và rõ ràng. Đặc biệt, cuốn sách này có những trang bìa lật dở và âm thanh để kích thích sự tập trung cũng như giác quan của trẻ nhỏ.
• Sách “Thư viện song ngữ đầu tiên”: Đây là bộ sách nhỏ bao gồm 6 cuốn sách với đa dạng chủ đề như con vật, phương tiện, nghề nghiệp,… Trong đó, trẻ có thể học và nhận diện đồ vật, con vật bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Cuốn sách này phù hợp với các bé đang tập nói, khoảng 1 tuổi trở lên.
• Sách “Thân gửi sở thú”: Đây là cuốn sách lật dở, mỗi trang sách sẽ có những miếng bìa lật giở để trẻ khám phá và kích thích sự hứng thú hơn trong việc đọc sách. Nội dung xung quanh cuốn sách là các con thú. Bố mẹ có thể vừa đọc vừa hướng dẫn trẻ lật dở để khám phá những con vật, đặt câu hỏi về các con vật,…

Ngoài ra, còn có một số cuốn sách khác mà trẻ nhỏ rất thích như:

• Sách “Mẹ đâu rồi?”
• Sách “Cùng chơi với bé”
• Sách “Gấu con sắp ngủ rồi”
• Sách “Woodland Sounds”

Như vậy, bài viết của Seoul Academy đã tổng hợp những cách tạo thói quen đọc sách cho trẻ từ sớm hiệu quả của các chuyên gia khoa học. Qua bài viết này, chy vọng các bậc phụ huynh cập nhập thêm nhiều thông tin bổ ích và cần thiết. Hãy tiếp tục theo dõi chúng tôi để tham khảo nhiều bài viết khác nhé! Chúc bố mẹ thành công!